Chęć naśladowania Boga w Jego dobroci okazywanej ludziom sprzyjała organizowaniu formacyjnych i dobroczynnych grup w postaci bractw, które powstawały na początku XVIII wieku zarówno w Kościele Europy Zachodniej, jak w Polsce oraz zgromadzeń i wspólnot życia konsekrowanego.
Bractwa Opatrzności Bożej inicjowali zwykle jezuici i pijarzy, czuwając nad rozwojem ich pobożności i kierując ich aktywność na działalność dobroczynną, a także benedyktynki. Powoływane były najczęściej przy świątyniach pw. Opatrzności Bożej. Niekiedy obecność bractwa przyczyniała się do rozszerzenia patronatu kościoła o wezwanie Opatrzności Bożej, np. XVI-wieczny kościół Świętej Katarzyny w Jastrzębiu Zdroju, czy XIV-wieczny kościół Świętego Jana Ewangelisty w Bartągu.
Najwcześniej powstało Bractwo Opatrzności Bożej w Kamieniu Podolskim (1706), a następne w Bielsku Białej – w 1708 lub 1733; we Lwowie – w 1712 roku; Mścisławiu – ok. 1720; Sandomierzu i Słucku – w 1720; w Poznaniu, Przemyślu, Rawie Mazowieckiej, Samborze i Warszawie – w 1721; Krakowie – w 1722; Łucku – w 1723; Liczkowicach i Lublinie – w 1728; Bydgoszczy, Jarosławiu, Stanisławowie i Toruniu – w 1729 roku; Kępnie i Sejnach – w 1730 roku; Kaliszu – w 1731 roku; Ostrogu – w 1738; Lisewie (obecnie Diecezja Toruńska) i Witebsku – w 1739 roku; Kownie i Oborach – w 1740 roku; Bartągu, Łomży i Piotrkowie Trybunalskim – ok. 1750 roku; Żytomierzu – ok. 1760 roku; Krasnymstawie – w 1760 roku; Połocku – w 1762 roku; Pręgowie k. Gdańska – ok. 1763 roku; Jastrzębiu [Zdroju], Krośnie i Krzemieńcu – w 1764 roku; Nasielsku – w 1767 roku; Mińsku – w 1772 roku; Gniewkowie – w 1797 roku.
Przykładem ożywienia pobożności i dobroczynności w parafii przez Bractwo Opatrzności Bożej jest Bartąg. Parafia już od połowy XVIII wieku miała Bractwo Opatrzności Bożej, którego działalność stopniowo słabła, aż do zaniku około 1780 roku. Wtedy wskutek starań ówczesnego proboszcza ks. Tomasza Grema i za pośrednictwem biskupa warmińskiego Ignacego Krasickiego, mocą breve papieża Piusa VI z 14 lutego 1780 roku, zostało erygowane nowe Bractwo Opatrzności Bożej z przywilejem odpustu zupełnego dla osoby zmarłej polecanej w modlitwie przy ołtarzu Opatrzności Bożej w bartąskim kościele parafialnym w oktawę po Dniu Zadusznym lub w dowolnym dniu wyznaczonym przez biskupa miejsca. Więcej przywilejów uzyskało Bractwo mocą drugiego breve papieża Piusa VI z 14 kwietnia 1780 roku, również uzyskanego za pośrednictwem bpa Ignacego Krasickiego. Odtąd przywilej odpustu zupełnego miała każda osoba wstępująca do Bractwa pod zwykłymi warunkami (spowiedź i Komunia św.), nawiedzająca kościół w Bartągu w główne święto Bractwa (bp Ignacy Krasicki wyznaczył 14. niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego) i modląca się: o zgodę między panującymi, o wykorzenienie herezji i o wywyższenie Kościoła. Oprócz odpustu zupełnego możliwy był przywilej odpustów cząstkowych dla członków Bractwa, którzy przyjmą i ugoszczą w domu ubogich, pogodzą skłóconych, towarzyszą kapłanowi idącemu z Wiatykiem do chorego, uczestniczą w pogrzebie lub procesji organizowanej przez Bractwo. Osoby należące do Bractwa zobowiązane były do modlitwy za zmarłych, odwodzenia bliźnich od grzechu lub pouczania o prawdach wiary osoby nie znające ich.
Z czasem większość bractw podupadała, a następnie zanikała. Niektóre z nich zostały reaktywowane, jak Bractwo Opatrzności Bożej w Jastrzębiu, które reaktywował w 1992 roku ówczesny proboszcz parafii św. Katarzyny – ks. Wacław Basiak. Natomiast w Bartągu reaktywacja bractwa zdarzyła się dwukrotnie. Po okresie dynamicznego rozwoju w latach 1781-1797, kiedy dzięki staraniom ks. Tomasza Grema – założyciela bractwa – wstąpiło do niego 4758 wiernych z Bartąga i Rusi, nastąpił jego zanik. Dopiero w 1917 roku Bractwo Opatrzności Bożej zostało wznowione przez bartąskiego proboszcza ks. Otto Langkaua i przyciągnęło ok. 2000 osób. Z czasem zanikłe, staraniem proboszcza – ks. Eugeniusz Bartusika zostało ponownie powołane 21 listopada 2001 roku przez bpa Edmunda Piszcza
Bractwo spotyka sie w każdy piątek na godzinna adoracje / godz. 17:00- 18:00 / i na Mszę Święta celebrowaną przed laskami słynącymi obrazem Bożej Opatrzności. w ostatnia niedziele miesiąca przed suma zgromadzeni w razem z braćmi i siostrami z Bożej Opatrzności modlą sie nowenna. W ostatnia niedzielę sierpnia Wspólnota parafialna razem z Bractwem przeżywa dzień odpustu ku czci Bożej Opatrzności.
Do Bractwa Bożej Opatrzności należy 471 osób
zródło: Kult Opatrzności Bożej w Kościele katolickim w Polsce