Walenty Barczewski
(ur. 10 lutego 1856 r. w Jarotach, zm. 28 maja 1928 r. w Brąswałdzie) – ksiądz katolicki, działacz narodowy, etnograf, pisarz, redaktor, historyk. Spoczywa na cmentarzu w Brąswałdzie.
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Absolwent gimnazjum w Braniewie, Reszlu i Chełmnie oraz studiów teologicznych w Braniewie (1879-1882) i w Eichstädt (obecnie Eichstätt) w Bawarii (1883 r.), gdzie otrzymał święcenia kapłańskie (1883 r.).
Praca
Był wikarym parafii w: Postolinie (1883 r.), Butrynach (1883-1884), Świętej Lipce (1884-1885), Biskupcu (1885-1889). Zasłynął polskimi kazaniami. Został proboszczem parafii w Wielbarku i organizatorem miejscowej szkoły (1889-1894). Od 1894 r. pełnił obowiązki proboszcza parafii w Brąswałdzie, przyczynił się też do powołania tutejszej Katolickiej Szkoły Polskiej.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
Działał na rzecz wprowadzenia języka polskiego w szkołach i kościołach. Współpracował z pismami: “Nowiny Warmińskie” i “Warmiak”, które reprezentowały Partię Centrum. Przewodniczył polskim organizacjom, m.in. stał na czele Warmińskiej Rady Ludowej, był członkiem sejmiku powiatowego w Olsztynie i delegatem na sejmik dzielnicowy do Poznania i jego wicemarszałkiem (1918 r.), marszałkiem Związku Polaków w Prusach Wschodnich, dwukrotnym członkiem sejmiku prowincjonalnego w Królewcu (1921 r., 1924 r.), członkiem komisji ds. liturgii Synodu Diecezji Warmińskiej (1922 r.). Tej zgłosił projekt powołania komisji ds. uregulowania praw polskich katolików w Prusach Wschodnich. Pisał książki o tematyce religijnej (żywoty świętych, moralitety, zbiory modlitw i pieśni), historycznej i etnograficznej, m.in. “Kiermasy na Warmii” (1883 r.), “Geografia polskiej Warmii” (1918 r.).
Zakładał biblioteki ludowe, wspierał Towarzystwo Czytelni Ludowych. Posiadał własną bibliotekę, w której znajdowały się druki polskie z Warmii. Prowadził lekcje religii w Polsko-Katolickim Towarzystwie Szkolnym na Warmię.
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta (1922 r.).