św. Jana Ewangelisty
Data: 27 grudnia
Zwyczaj: poświęcenie wina na pamiątkę legendy o św. Janie.
Opatrzności Bożej
Data: ostatnia niedziela sierpnia
Charakter: dziękczynienie za Bożą opiekę i modlitwa całej wspólnoty.
- Religijnie: Msza święta odpustowa, procesja, spowiedź i możliwość uzyskania odpustu zupełnego.
- Wspólnotowo: święto wsi i parafii – spotkanie rodzin, sąsiadów i pielgrzymów, często z kramami i festynem.
Co to jest odpust?
Odpust to darowanie przed Bogiem kar doczesnych za grzechy już odpuszczone co do winy (w sakramencie pokuty). Kościół, jako szafarz zbawienia, udziela odpustów, czerpiąc z duchowego skarbca zasług Chrystusa, Matki Bożej i świętych, aby umocnić wiernych na drodze nawrócenia.
Odpust nie zastępuje spowiedzi i nie „kasuje” winy – tę odpuszcza Bóg w sakramencie pokuty. Odpust dotyczy skutków grzechu (kar doczesnych) i może być ofiarowany za siebie lub za zmarłych.
Rodzaje odpustów
- Odpust zupełny – darowanie wszystkich kar doczesnych.
- Odpust cząstkowy – darowanie części kar doczesnych.
Wierny może uzyskać jeden odpust zupełny dziennie (wyjątek: w niebezpieczeństwie śmierci). Odpust cząstkowy można uzyskiwać wielokrotnie.
Zwyczajne warunki uzyskania odpustu zupełnego
- Spowiedź sakramentalna (stan łaski uświęcającej). Jedna spowiedź może wystarczyć do kilku odpustów.
- Przyjęcie Komunii Świętej (dla każdego odpustu).
- Modlitwa w intencjach Ojca Świętego (np. Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo; dla każdego odpustu).
- Wykonanie czynu obdarzonego odpustem (np. pobożne nawiedzenie kościoła parafialnego w jego tytularne święto i odmówienie Ojcze nasz oraz Wierzę w Boga).
- Brak przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet powszedniego.
Uwaga: uczynki i modlitwy można wypełnić w ciągu kilku dni przed lub po danym dniu (zwyczajowo ok. 20 dni). Komunię i modlitwę za Papieża zaleca się w dniu wykonania czynu odpustowego.
Jak przeżyć parafialny odpust – krok po kroku
- Przygotowanie duchowe: kilka dni wcześniej skorzystaj ze spowiedzi; podejmij postanowienie unikania grzechu.
- Udział we Mszy Świętej: w dniu odpustu przyjmij Komunię Świętą w stanie łaski.
- Nawiedzenie kościoła parafialnego: pobożnie nawiedź świątynię i odmów Ojcze nasz oraz Wierzę w Boga.
- Modlitwa w intencjach Ojca Świętego: odmów przynajmniej krótką modlitwę w tych intencjach.
- Ofiarowanie: uczyń intencję zyskania odpustu za siebie lub za zmarłych.
- Znaki pobożności: 27 grudnia możliwe jest poświęcenie wina (pamiątka związana z kultem św. Jana).
Św. Jan Ewangelista
Historyczny patron Bartąga: pierwszy kościół, wzniesiony w II połowie XIV w. po lokacji wsi, nosił jego wezwanie. Od początku parafia powierzała się opiece umiłowanego ucznia Jezusa — apostoła miłości, autora czwartej Ewangelii i Apokalipsy, wzoru zaufania i bliskości z Bogiem.
Duchowość św. Jana — mocne przesłanie o Miłości Boga — harmonijnie łączy się z bartąskim kultem Opatrzności Bożej. Stąd podwójne wezwanie naszej parafii: Św. Jana Ewangelisty i Opatrzności Bożej. Razem tworzą drogę ufności i miłości, która kształtuje tożsamość wspólnoty.
Odpust parafialny obchodzimy 27 grudnia (liturgiczne wspomnienie św. Jana). To czas modlitwy i spotkań rodzinnych, a także poświęcenia wina — zwyczaju nawiązującego do legendy o św. Janie, który pobłogosławił zatrute wino, ratując wiernych.
Opatrzność Boża
W lewym bocznym ołtarzu znajduje się cudowny obraz z XVIII w. z napisami: „Bóg patrzy i opatruje” oraz „Bóg patrzy i opatrzy”. Ukazuje on oko Bożej Opatrzności wpisane w trójkąt Trójcy Świętej, otoczone obłokami i aniołami.
Obraz od wieków otaczany jest szczególną czcią i przyciąga licznych pielgrzymów. W 1781 r. ks. Tomasz Gremm założył Bractwo Opatrzności Bożej, a kult ten wpisał się trwale w historię Bartąga. Dziś obraz pozostaje sercem sanktuarium i świadectwem wiary mieszkańców Warmii.
Szczególnym wyrazem tej czci jest odpust parafialny ku czci Opatrzności Bożej, który każdego roku obchodzimy ostatnią niedzielę sierpnia. Jest to czas wspólnotowej modlitwy, spotkań rodzinnych i dziękczynienia za Bożą opiekę.
Najczęstsze pytania (FAQ)
- Kiedy jest odpust ku czci Opatrzności Bożej? W ostatnią niedzielę sierpnia.
- Czy muszę iść do spowiedzi w sam dzień odpustu? Nie jest to konieczne dokładnie tego dnia, ale zaleca się spowiedź w ciągu kilku dni przed lub po, aby być w stanie łaski uświęcającej.
- Czy mogę ofiarować odpust za zmarłych? Tak. Odpust można ofiarować za siebie lub za zmarłych.
- Czy mogę uzyskać dwa odpusty zupełne jednego dnia? Zasadniczo nie (wyjątkiem jest zagrożenie śmiercią).
- Jakie modlitwy odmówić w kościele w dniu odpustu tytularnego? Ojcze nasz i Wierzę w Boga, w intencji zyskania odpustu.
- Czy poświęcone wino trzeba spożyć? Poświęcenie ma charakter pobożnej tradycji związanej ze św. Janem; sposób uczczenia pozostaje w sumieniu wiernych.
Informacje praktyczne
- Spowiedź: zachęcamy do skorzystania kilka dni przed odpustem; w sam dzień spowiedź zwykle przed Mszami (prosimy śledzić bieżące ogłoszenia).
- Liturgia: centralnym punktem jest uroczysta Msza św.; możliwa procesja i nabożeństwa towarzyszące (wg ogłoszeń).
- Poświęcenie wina: 27 grudnia po Mszach ku czci św. Jana.
- Intencje: intencje mszalne przyjmujemy w kancelarii parafialnej.
- Pielgrzymi: grupy prosimy o wcześniejszy kontakt z kancelarią (ustalenie godziny Mszy/nabożeństw).
Szczegółowy plan danego odpustu (godziny Mszy świętych, nabożeństw, spowiedzi) publikujemy każdorazowo w ogłoszeniach parafialnych.