Sakrament pokuty

795bb_spowiedzCi zaś, którzy przystępują do sakramentu pokuty, otrzymują od miłosierdzia Bożego przebaczenie zniewagi wyrządzonej Bogu i równocześnie dostępują pojednania z Kościołem, któremu, grzesząc, zadali ranę, a który przyczynia się do ich nawrócenia miłością, przykładem i modlitwą. 

(Sobór Watykański II, konst. Lumen gentium, 11.)

 

Sakrament pokuty zalicza się do tzw. sakramentów uzdrowienia (obok sakramentu namaszczenia chorych). Bywa nazywany także sakramentem  nawrócenia, sakramentem spowiedzi, sakramentem przebaczenia oraz sakramentem pojednania.

Sakrament pokuty i pojednania jest niezbędny w życiu chrześcijańskim. Chociaż chrzest daje człowiekowi nowe życie, to nie eliminuje słabości natury ludzkiej, która przejawia się w jej skłonności do grzechu – tzw. pożądliwości. Grzech cechuje zatem każdego wiernego, o czym mówi św. Jan: Jeśli mówimy, że nie mamy grzechu, to samych siebie oszukujemy i nie ma w nas prawdy (1 J I, 8). Dlatego ochrzczeni nieustannie powinni dążyć do nawrócenia (nazywanego drugim nawróceniem), a owo nawrócenie dokonuje się właśnie przez sakrament pokuty i pojednania. Jest to jedyna droga do uzyskania odpuszczenia grzechów popełnionych po chrzcie.

Tertulian, jeden z Ojców Kościoła, pisał o tym sakramencie jako o drugiej desce (ratunku) po rozbiciu, jakim jest utrata łaski. Dzięki pokucie chrześcijanin może ją odzyskać.

Podstawowa struktura sakramentu pokuty i pojednania składa się dwóch elementów: z jednej strony z aktów człowieka (czyli z żalu za grzechy, spowiedzi i zadośćuczynienia), z drugiej natomiast z działania Boga, który przebacza mu grzechy za pośrednictwem Kościoła. Kapłan jest znakiem i narzędziem miłosierdzia Bożego względem grzesznika.

Zadaniem Kościoła jest udzielenie w imię Jezusa Chrystusa przebaczenia grzechów oraz ustalenie sposobu zadośćuczynienia.

Każdy wierny jest zobowiązany przystępować do sakramentu pokuty i pojednania przynajmniej raz w roku. Z kolei dzieci powinny przystąpić do sakramentu przed przyjęciem po raz pierwszy Komunii świętej.

Rachunek sumienia

1. Będziesz miłował Pan Boga swego całym swoim sercem (Mt22,37) – moja relacja z Bogiem. Czy wiara w Chrystusa ma wpływ na moje życie osobiste? Czy sprawy dnia codziennego – praca, rozrywki itp. – nie przesłaniają mi Boga? Czy znajduję czas na codzienną modlitwę? Jak świętuję niedzielę? Czy pogłębiam swoją wiedzę religijną? Czy potrafię z...

Czytaj dalej

Ustanowienie sakramentu pokuty

Sakrament pokuty i pojednania został ustanowiony przez Jezusa Chrystusa, w dniu Jego Zmartwychwstania. Ukazał się wówczas Apostołom, przebywającym w Wieczerniku: Wieczorem owego pierwszego dnia tygodnia, tam gdzie przebywali uczniowie, gdy drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: «Pokój wam!» A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok....

Czytaj dalej

Warunki sakramentu pokuty – Warunki dobrej spowiedzi

Rachunek sumienia Rachunek sumienia jest jednym z 5 warunków dobrej spowiedzi; jego celem jest przygotowanie chrześcijanina do przyjęcia sakramentu pokuty. Rachunku sumienia nie należy traktować wyłącznie jako spisu złych uczynków i przewinień. Trzeba odkryć również przyczyny nagannego postępowania, żeby móc je wyeliminować w przyszłości. Ważne jest także, aby człowiek, który wykonuje rachunek sumienia, był wobec...

Czytaj dalej

Formy pokuty

Post Postem nazywa się dobrowolną praktykę powstrzymywania się przez określony czas od spożywania pokarmów. Jest ona oparta zazwyczaj na motywach religijnych; zwykle towarzyszy jej również modlitwa. Post może być ilościowy (polega wówczas na ograniczeniu ilości przyjmowanych potraw) bądź jakościowy (polega na wykluczeniu konkretnych potraw np. mięsa). Rodzaje postu W Kościele rzymskokatolickim wyróżnia się następujące rodzaje...

Czytaj dalej

Inne formy pokuty

Męczeństwo Męczeństwem (gr. martyr – „świadek”) nazywa się dobrowolne przyjęcie śmierci za wiarę w Chrystusa bądź za jakąś cnotę, która odnosi się do Boga. Męczennik poddaje się cierpieniom i śmierci z powodu swojej miłości do Chrystusa; w ten sposób Go naśladuje. Od samego początku Kościół uważał męczeństwo za „chrzest krwi”, mogący zastąpić chrzest sakramentalny. Księgę...

Czytaj dalej

Odpust zupełny

Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonymi warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych. Odpust jest cząstkowy albo zupełny zależnie od tego, czy od kary...

Czytaj dalej

Odpust cząstkowy

Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonymi warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych. Odpust jest cząstkowy albo zupełny zależnie od tego, czy od kary...

Czytaj dalej

Rozgrzeszenie

Rozgrzeszeniem nazywa się wypowiedzenie przez kapłana nad grzesznikiem formuły przebaczenia grzechów osobistych. Przez sakramentalne rozgrzeszenie wypowiedziane słowami kapłana Bóg udziela penitentowi „przebaczenia i pokoju”. Tylko Bóg może bowiem przebaczyć grzechy. Był to jeden z argumentów, który faryzeusze wysuwali przeciwko działalności Jezusa: «Czemu On tak mówi? On bluźni. Któż może odpuszczać grzechy, oprócz jednego Boga?» (Mk...

Czytaj dalej

Co to jest pokuta

Pokutą nazywa się drogę nawrócenia, skruchy i zadośćuczynienia ze strony grzesznego chrześcijanina. Sakrament pokuty i pojednania przede wszystkim opiera się na pokucie wewnętrznej, czyli nawrócenia serca. Wszelkie czyny pokutne (tzw. pokuta zewnętrzna) pozostają bezowocne, jeśli nie idzie za nimi nawrócenie wewnętrzne. Dopiero ono skłania człowieka do uzewnętrznienia tej postawy przez gesty, akty, znaki. Pokuta wewnętrzna...

Czytaj dalej